Onze basiscursus loopt van 7 oktober 2024 tot 24 maart 2024 en omvat 20 lessen, telkens op maandag.
- U kunt in de lessenreeks in de voormiddag volgen, van 9u00-11u30
- Of u kunt ze in de namiddag volgen, van 13u30-16u00
- De locatie is Dommelhof in Neerpelt (Toekomstlaan 5, 3910 Pelt)
Neem snel contact op om in te schrijven, want de voorbije jaren waren de cursussen snel volzet! Hieronder het programma van de lessenreeks.
Antieke en moderne grafroverij
Het oude Egypte: een onuitputtelijke schatkamer
In het oude Egypte resulteerde ‘de verzuchting naar de eeuwigheid’ in de aanleg van riante grafcomplexen, volgestouwd met een overvloed aan de meest verfijnde grafgiften. Hierbij werden kosten noch moeite gespaard om de overledene een eeuwig leven te garanderen. Ondanks het waakzame oog van de necropoolpolitie trokken deze grafcomplexen de aandacht van rovers en plunderaars, soms al onmiddellijk na de begrafenis. Op momenten dat de centrale macht zwak en onstabiel was geworden.En de geschiedenis herhaalt zich… Na de herontdekking van Egypte door de Napoleontische expeditie begon een bloeiende handel in Egyptische oudheden, aangewakkerd door de verzamelwoede van buitenlandse consuls en Europese aristocraten. Omdat de Egyptische autoriteiten niet ingrepen om de plundering van monumenten en de uitvoer van waardevolle artefacten een halt toe te roepen, werd Egypte op grote schaal leeggeroofd.
No Future!
Van Albion tot Brexit: een geschiedenis van de Engelsen en hun land - DEEL 2
Het gaat niet zo best met Groot-Brittannië, meteen een typisch Brits understatement. Het schip van de staat lijkt er wel een hybride van de Titanic en de Costa Concordia. Op de dekken dansen krankzinnige kapiteins, tierende nationalisten, minderjarige messentrekkers en de laatste twee dokters van de NHS. De onderdekken staan in brand, en aan alle kanten dobberen sloepen met vluchtelingen. Het orkest speelt enkel nog de Last Post.
De hoogste tijd voor wat kalmte en thee! Maar bovenal: de hoogste tijd om eens terug te kijken op al die eeuwen glorie en vergane glorie. In dit eerste deel gaan we terug naar de vroege verhalen van Engeland, dat mysterieuze eiland, steeds gehuld in regen en mist. Met vele interessante hoofdfiguren en figuranten: Grieken, Romeinen, Kelten, echte en legendarische ridders, veel Vikingen, enkele draken, wat monniken en één enkele naakte vrouw op een paard.
Ook de landschappen mogen er zijn, van de wouden en Moors in het Zuiden tot een Romeinse muur aan de grenzen van de wereld, waarachter enkel nog blauwe barbaren leefden. Nee, niet de smurfen. Zoals we zullen zien liep het toen al even vaak fout als vandaag. En er was niet eens thee om tot rust te komen. Bloody hell indeed. Geen wonder dat John en alleman op zoek waren naar de Heilige Graal.
Het maniërisme
Wat gebeurde er in de kunst tussen Rafael en Rubens? Tussen de Renaissance en de Barok? Bijna een eeuw kunstgeschiedenis werd systematisch in schoolboeken verdonkeremaand. Een bijzonder boeiende eeuw, waarin de oude religieuze en politieke zekerheden in vraag werden gesteld. Waarin kunstenaars zelfbewust onbekende wegen durfden inslaan. Michelangelo en Rafael hadden de richting aangewezen. Vorm en inhoud hoefden niet meer samen te gaan. Die boeiende periode, waarin de moderne, vrije mens ontstond leefde vooral aan de vorstenhoven en universiteiten, minder in de kerkelijke milieus. Uiteindelijk konden de theologen het niet meer aanzien en grepen in met de strenge regels van het Concilie van Trente. Zo ontstond de barok, een totalitaire, reactionaire kunst die de vrijheid aan banden legde. Het woord Maniërisme is ontstaan vanuit een negatieve appreciatie en werd al snel een scheldwoord. Net zoals Impressionisme en zoveel andere stijlbegrippen. Het Postmodernisme van de laatste decennia heeft in het Maniërisme van de 16de eeuw verwantschappen ontdekt en stilaan kreeg de term een neutrale betekenis, als de stijlperiode tussen Renaissance en Barok. Ze ontstond in Italië en zwermde uit naar Fontainebleau, Antwerpen, Holland, Praag, Londen…
Kijken, Kijken, Kijken...
DEEL 2 - Kijken, KIJKEN ….. en zien, ontdekken, analyseren, en soms begrijpend Kijken: naar de kunst, de natuur, de wereld, en de filosofie van het kijken. Hoe interpreteren we dat? Hoe grondig analyseren we ons eigen kijken. Hoe leer je beter kijken? Exploreren en observeren we de wereld om die beter te begrijpen. De filosofie van het kijken…….. Een lezing die deuren opent en je bij blijft.
Jeanne d’Arc, keerpunt in de Honderdjarige Oorlog
De Honderdjarige oorlog is een periode in de geschiedenis(1337-1453) waarin geregeld strijd werd geleverd tussen Frankrijk en Engeland. De inzet was de Franse kroon na het uitsterven van het Huis Capet, kroon die werd geambiëerd zowel door het Franse Huis Valois als door het Frans-Engelse huis Plantagenet.
Winst en verlies volgden mekaar op, maar omstreeks 1430 was er een kantelmoment, waarbij de Fransen plotseling vanuit het diepste dal de ene overwinning op de andere behaalden. Dat kantelmoment was Jeanne d’Arc.
Het succesvolle optreden van deze ongeletterde boerendochter is altijd een groot mysterie gebleven, maar in twee lessen leren we meer over de achtergronden van de Honderdjarige Oorlog en van Jeanne d’Arc, die ondertussen zelfs heilig is verklaard.
Brabant, het ontstaan van een grootmacht
In België is altijd veel meer belangstelling geweest voor de geschiedenis van het graafschap Vlaanderen dan voor die van het hertogdom Brabant. Het lijkt wel of Brabant altijd heeft bestaan, maar dat is allerminst het geval.
In tegenstelling tot Vlaanderen, dat rond 1000 al zijn uiterste grenzen had bereikt, is Brabant langzaam maar zeker opgebouwd vanuit het Niemandsland tussen Schelde en Maas. Eerst Leuven, dan de abdijen van Nijvel en Gembloers, daarna Brussel, Antwerpen, Aarschot en Diest en als kroon op het werk Noord-Brabant met Breda, Bergen op Zoom en ’s-Hertogenbosch.
Het veroveren en bewaren van al die gebieden leidde tot voortdurende strijd met de buurlanden (Vlaanderen, Luik, Holland, Gelre…) en kostte handenvol geld. De inwoners sprongen bij, maar verwierven in ruil talrijke voorrechten, die later hun beslag kregen in de Blijde Inkomst (1356 e.v.), de voorafbeelding van een moderne grondwet. Hoe dit allemaal is verlopen en ook hoe Brabant in 1430 in handen viel van de Bourgondische dynastie, wordt verteld in twee lessen.
Boeddhistische kunst
DEEL 2 - Na de inleidende cursus boeddhistische kunst van vorig jaar gaan we deze keer op zoek naar dergelijke kruispunten, plaatsen van ontmoeting tussen het boeddhisme en andere culturen.
We starten in Tibet waar het boeddhisme onder invloed van lokale tradities een heel eigen vorm heeft aangenomen, met bijgevolg ook een heel eigen kunsttraditie. We maken kennis met het uitgebreide pantheon van boeddha’s en bodhisattva’s met elk hun eigen plaats en functie, en we verdiepen ons in de kleuren en hun betekenis van de gekende Tibetaanse vlaggetjes.
Vervolgens reizen we naar Dunhuang in het noordwesten van China, ooit een belangrijke halte langs de oude zijderoute. De indrukwekkende Mogao-grotten met hun schat aan kunst die men er heeft blootgelegd, tonen aan dat de invloed van het boeddhisme in deze regio aanzienlijk moet zijn geweest. Anderzijds getuigen christelijke, joodse en manicheïsche artefacten dan weer van de diversiteit aan culturen, tradities en levensbeschouwingen die langs deze karavaanroutes passeerden en elkaar wederzijds beïnvloedden.
Tot slot gaan we richting Indonesië waar we in het centrum van het eiland Java de Borobudur aantreffen. Vandaag is Indonesië het grootste moslimland ter wereld, maar voor de komst van de islam was het boeddhisme er een belangrijke traditie. De Borobudur die in de 8e-9e eeuw werd gebouwd, is een van de grootste en oudste boeddhistische tempels ter wereld. Niet enkel de geschiedenis van dit prachtige bouwwerk spreekt tot de verbeelding, maar ook zijn structuur en kunstwerken. De Borobudur is immers een mandala, een symbolische weergave van de boeddhistische kosmos.
Naast deze langlopende basiscursus cultuurgeschiedenis, hebben we ook korte themacursussen, waar we gedurende enkele weken dieper ingaan op een bepaalde periode.