Themacursussen

Naast onze langlopende basiscursus cultuurgeschiedenis, hebben we dit seizoen ook weer vier kortere themacursussen - hieronder een overzicht. Deze cursussen hebben plaats op dinsdag (naar keuze in de voor- of namiddag) en duren telkens vier halve lesdagen.

Themacursus 1: De bouwprincipes van de Westerse architectuur

(Oktober)

Kunst vertelt iets over datgene wat mensen bezig houdt. De kunst van het bouwen ofwel architectuur bestaat al sinds mensenheugenis.  Binnen de Europese kunstgeschiedenis neemt de architectuur, een belangrijke plaats in. 

Tijdens deze cursus hebben we het over het bouwen met hout en andere vergankelijke materialen. We kennen dit bouwen alleen nog, omdat het werd vertaald in een duurzamer materiaal: steen.

Ambitie en competitie lijkt uiteindelijk ook aan de basis te liggen van een ontwikkeling die vanaf de Industriële Revolutie op gang komt: het bouwen met ijzer (gietijzer) en glas. B.v. Crystal Palace van architect Paxton, De koninklijke serres van Laken (van architect Balat). De bouwtechnieken die hier werden toegepast, worden uiteindelijk gebruikt bij de bouw van de moderne gebouwen met de eerste wolkenkrabbers uit de late 19e en vroege 20e eeuw als hoogtepunt.

Concreet is de voordrachtenreeks gespreid over de volgende onderwerpen: Het Oude Testament een eeuwenlange inspiratiebron voor kunstenaars. De kunstzinnige verbeelding van het Nieuwe Testament. De symbolen van de christelijke liturgie zijn verdwenen naar de kerkelijke schatkamers.  

• Vier lessen op dinsdag:  11 oktober, 18 oktober, 25 oktober en 8 november 2022
• Locatie: Dommelhof Neerpelt (Toekomstlaan 5)
• Uur: naar keuze in de voormiddag (9u45 - 12u15) of namiddag (13u45 - 16u15)
• Docent: Ria Malisse  
• Interesse of inschrijven: neem contact op via mail 

Themacursus 2: Op zoek naar (r)evolutie in de Belgische kunst 1830 – 1920

(November)

In deze lezingenreeks gaan we op zoek naar de (r)evolutie in de Belgische beeldende kust, van de begindagen van het kersverse België tot in een nieuwe eeuw. We keren terug naar een tijd waar kunst ingezet om een nieuwe identiteit te creëren voor het nieuwe land, naar de romantiek en het classicisme. We gaan op ontdekkingstocht naar het Belgische realisme, de kunstenaarskolonies en hoe een nieuwe kunst vaste voet aan de grond kreeg toen leden van de Société Libre des Beaux-Arts de academische geplogenheden overboord gooiden. 

Vooral kringen als Les Vingts en zijn latere opvolger La Libre Esthétique zullen de Belgische kunstwereld op hun kop zetten, maar zij zijn niet de enigen. We verdwalen in de stralende werken van de Belgische impressionisten, luministen en later fauvisten en gaan op zoek naar de roots van het symbolisme en surrealisme, dat zich al vroeg in de negentiende eeuw aankondigde, maar zich gaandeweg zal ontwikkelen tot een kunststroming die nationaal en internationaal hoge ogen zal gooien.Bekende grootmeesters passeren de revue. Ook tal van onbekende meesters en hun werk komen aan bod. 

Eugène Laermans, Gustave Wappers, Adriaan Heymans, Isidore Verheyden, Antoine Wiertz, William Degouve de Nuncques, Constantin Meunier, Charles Hermans enz…

Themacursus 3: Culture physique

(Januari)

Hilarisch verklaarde auteur Gerard Reve ‘dat hij nog nooit een hert of een konijn had zien turnen of volleybal spelen’ waarmee hij het ‘onnatuurlijke’ van sport onderstreepte. Columnist Nico Scheepmaker daarentegen beklaagde Rembrandt dan weer omdat deze artistieke meester nooit van de geneugten van het voetbal had kunnen genieten. Filosoof Albert Camus, ooit goalkeeper, beweerde trouwens dat hij al zijn kennis aan het voetbalspel ontleende. Mozart op zijn beurt was een uitstekend biljartspeler en van kunstenaar Yves Klein weten we dat hij een fervent judoka was.

Lichaam en geest, sport en kunst: er zijn nogal wat tegenstellingen … maar ook tal van parallellen. Deze korte lezingenreeks focust op de ‘culture physique’ en onder de noemer ‘The hill they climb’ onderzoeken we hoe talent bij artiesten en atleten hun weg naar de top vinden. Het onderwerp wordt breed benaderd waarbij dans die twee werelden het nauwst lijkt te verbinden, maar er worden eveneens thema’s aangesneden zoals: yoga, big money, nature or nurture, evenwicht & balans, perfectie & afwijking, dope & roes, gewichtheffers & sherpa’s, beperking & inclusie, rivaliteit & verbroedering, snelheid & duur, kracht & behendigheid.  

Themacursus 4: Engagement en durf

Suzanne Valadon (1865-1938)

Een vrijgevochten bohemienne  

Geboren als Marie-Clémentine Valade, zou ze als Suzanne Valadon de muze van de bohèmeschilders van Montmartre worden. Ze poseerde als model voor o.a. Renoir en Toulouse-Lautrec. Aangemoedigd door Degas begon ze zelf te schilderen. Ze maakte portretten, stillevens, landschappen en allegorische stukken in felle, levendige kleuren met sterke omlijningen. Vooral met haar vele naakten maakte ze furore maar tegelijkertijd riepen die veel weerstand op. Toch kreeg ze erkenning. 

Käthe Kollwitz (1867-1945)

Een bewogen en geëngageerd leven

Het leven en werk van de Duitse grafica en beeldhouwster Käthe Kollwitz wordt gekenmerkt door tragedie. De smart om de dood van haar zoon tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft haar sterk getekend. Haar bekommernis voor hen die armoede leden en uitgebuit werden drukte ze uit via talrijke tekeningen, etsen, lithografieën en houtsneden. Omstreeks haar veertigste begon zij te beeldhouwen. Haar beelden hebben een sterke uitdrukkingskracht. Käthe Kollwitz probeerde met haar kunst uitdrukking te geven aan de emoties van gewone mensen.

Charley Toorop (1891-1955)

De wil is alles

Charley Toorop, dochter van de beroemde Jan Toorop en moeder van de schilder Edgar Fernhout, is een van de opvallendste verschijningen in de Nederlandse kunstwereld van de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Ze was bevriend met schilders als Bart van der Leck en Piet Mondriaan. Wanneer persoonlijke belangen dreigden te botsen met de belangen van haar kunstenaarschap, koos ze altijd voor haar werk. Zij bewees zich met haar kunst als stoer, intens, confronterend en glashelder. Haar oeuvre getuigt van een streng, analyserend realisme, met onderhuids een grote emotionaliteit.

Paula Rego (1935-2022)

Angsten en demonen

Op haar 87ste groeit de Brits-Portugese kunstenares Paula ¬Rego plots uit tot een van de sterren van de hedendaagse schilderkunst.  Haar grootse overzichtstentoonstelling in Tate Britain in 2019 werd bedolven onder lovende recensies.  Maar in Portugal en het Verenigd Koninkrijk werd ze al decennia lang beschouwd als één van de belangrijkste figuratieve schilders.Paula Rego verwerkte haar persoonlijke tragedies in verbluffende schilderijen en in uitmuntend grafisch werk. Machtsverhoudingen, de onderworpen positie van de vrouw en literaire verwijzingen lopen als een rode draad door haar oeuvre. Die uit ze heel energiek in haar schilderijen, die soms hallucinant, sinister, wreed of dubbelzinnig zijn maar altijd narratief.

 

Praktisch

• De 4 cursussen worden gedoceerd vanaf 10 oktober 2023 tot eind maart 2024
• Locatie: Dommelhof Neerpelt (Toekomstlaan 5)
• Uur: naar keuze in de voormiddag (9u45 - 12u15) of namiddag (13u45 - 16u00)
• Interesse of inschrijven: neem contact op via mail